ORIGINAL_ARTICLE
جغرافیای تاریخی ماسبذان در دورۀ سلجوقی
ماسبذان به عنوان بخشی از ایالت بزرگ جبال در غرب ایران، به واسطۀ داشتن شرایط مناسب اقلیمی و موقعیت استراتژیک جغرافیایی، از آغاز دورۀ اسلامی تا حملۀ مغول همواره مورد توجه خلفا، سلاطین، سرداران و بزرگان کشوری و لشکری بوده و در نتیجه، بخشی از رخدادهای مهم سیاسی- اجتماعی جهان اسلام در این گسترۀ جغرافیایی حادث شده است. با توجه به تغییر شرایطِ اقلیمی و جغرافیایی این منطقه، بسیاری از اماکن جغرافیاییِ قدیمیِ آن از میان رفته یا تغییر نام داده است و اینک ناآشنا هستند. این مقاله به روش پژوهش تاریخی و با شیوۀ توصیفی- تحلیلی، ضمن تحدید حدود ایالت ماسبذان، به معرفیِ اماکنِ جغرافیاییِ آن در دورۀ مورد مطالعه پرداخته است. این پژوهش نشان داد که در دورۀ مورد پژوهش، از نام ماسبذان برای نامیدن این ناحیه استفاده نشده و در اواخر همین دوره، ماسبذان به عنوان جزئی از کردستان از جبال جدا شده است؛ همچنین در این مقطع، چندین مکان جغرافیایی مهم؛ همچون: سیروان، آذیوخان، قلعۀ ماهکی، قلعۀ خولنجان و قریۀ الرذ در این ناحیه قرار داشتهاند. مهمتر از هر چیزی در این پژوهش معلوم شد که برخلاف عقیدۀ همۀ پژوهشگران، قلعۀ بهار، به عنوان پایتخت کردستان در عهد ایلخانی و مرکز حکومت سلیمانشاه ایوه، نه در نزدیکی همدان که در ناحیۀ کوهستانی ماسبذان قرار داشته است.
https://www.farhangeilam.ir/article_47051_7abc370496075702b00c37b1c41f69c4.pdf
2017-02-19
4
24
جغرافیای تاریخی
جبال
ماسبذان
سیروان
محسن
رحمتی
mohsenrahmati45@gmail.com
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی مطلوبیت فضاهای گذران اوقات فراغت شهروندان ایلام (مطالعۀ موردی: فضاهای سبز شهری)
بررسی فضاهای سبز شهری به عنوان بخشی از فضاهای گذران اوقات فراغت و بخش جاندار ساخت کالبدی شهرها که در حفظ و تعادل محیط زیست شهری، تعدیل آلودگی هوا، تفریح، پرورش روحی و جسمی و آسایش روانی شهروندان، نقش عمدهای ایفا میکنند، اهمیت زیادی دارد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی مطلوبیت فضاهای گذران اوقات فراغتِ شهروندان شهر ایلام؛ یعنی فضاهای سبز و پارکها میباشد. روش انجام این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و جامعۀ آماری آن را کارشناسان گردشگری و مدیریت شهری تشکیل میدهند که با استفاده از روش نمونهگیری کوکران، 234 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه، انتخاب شد. جمعآوری اطلاعات نیز به شیوۀ میدانی انجام گرفت. نتایج حاصل از آزمون T یک طرفه نشان داد که فضاهای سبز و پارکهای شهر ایلام به لحاظ داشتنِ امکانات و ویژگیهای استاندارد در وضعیت نامناسبی قرار دارند. سرانۀ فضای سبز شهر نیز به نسبت استاندارد ملی و جهانی در سطح بسیار پایینتری است؛ بنابراین پارکها و فضاهای سبز شهر از کیفیت مناسبی برای گذران اوقات فراغت برخوردار نیستند.
https://www.farhangeilam.ir/article_47058_26ad25b265baeb859f8fecbb53b12aa7.pdf
2017-02-19
25
39
فضای سبز
پارکهای شهری
اوقات فراغت
شهر ایلام
طیبه
اکبری
tayebehakbari34@yahoo.com
1
LEAD_AUTHOR
جعفر
حسین زاده
j.hoseinzadeh@gmail.com
2
AUTHOR
اردشیر
شیری
ardeshir.sh@yahoo.com
3
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شناسایی موانع توسعۀ کارآفرینی در میان دانشآموختگان رشتههای کشاورزی (مطالعۀ موردی: فارغالتحصیلان دانشگاههای ایلام)
از مهمترین مسائل و چالشهای اجتماعی و اقتصادی حال حاضر و آیندۀ بسیاری از کشورها؛ از جمله ایران، معضل بیکاریِ دانشآموختگان دانشگاهی است. از آنجا که توسعۀ کارآفرینی، راهکاری مناسب برای رویارویی با این مسئله قلمداد میشود، در این پژوهش به شناسایی و بررسی موانع توسعۀ کارآفرینی در میان فارغالتحصیلان رشتههای کشاورزی پرداخته شده است. پژوهش حاضر از نوع مطالعات کمی است که از لحاظ هدف میتوان آن را جزء پژوهشهای کاربردی به حساب آورد. از لحاظ گردآوری دادهها نیز از نوع پژوهشهای توصیفی - پیمایشی است. جامعۀ آماری این پژوهش را دانشجویان و اساتید دانشگاههای استان ایلام (دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه ایلام، دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام، دانشگاه پیامنور مرکز ایلام) تشکیل میدهند. 220 نفر از این جامعه به عنوان نمونۀ تحقیق، انتخاب شدند و پرسشنامههایی در اختیار آنها قرار گرفت. روایی پرسشنامه (ابزار تحقیق) نیز توسط خبرگان (اساتید دانشگاه) بررسی و تأیید شد و برای تعیین میزان پایایی از آزمون آلفای کرونباخ با ضریب آزمون 86/0 استفاده گردید. دادههای پژوهش نیز با استفاده از نرمافزارهای SPSS تجزیه و تحلیل شدند. برای شناسایی موانع کارآفرینی از تحلیل عاملی اکتشافی بهره گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد که عامل اداری، حقوقی و قانونی با بار عاملی 797/2، مهمترین مانع توسعۀ کارآفرینی در میان فارغالتحصیلان رشتههای کشاورزی میباشد.
https://www.farhangeilam.ir/article_47063_b9ae3c3ffb23f215549a6b23dc373e23.pdf
2017-02-19
40
50
موانع
کارآفرینی
دانشآموختگان
کشاورزی
نبی
امیدی
1
LEAD_AUTHOR
رحمتالله
محمدیپور
2
AUTHOR
محمدرضا
امیدی
mromidi_91@yahoo.com
3
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اثربخشی آموزش مسائل مربوط به دورۀ بلوغ بر میزان آگاهی دانشآموزان دختر دورۀ متوسطۀ اول شهر ایلام
این مطالعه، یک مطالعۀ نیمهآزمایشی است که با هدف بررسی اثربخشی آموزش مسائل مربوط به دورۀ بلوغ بر میزان آگاهی دانشآموزان دختر دورۀ متوسطۀ اول شهر ایلام انجام شد. طرح به کار رفته در این پژوهش، طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه گواه و گروه آزمایش و مرحلۀ پیگیری دو ماهه بود. جامعۀ آماری پژوهش نیز شامل دانشآموزان دختر مقطع متوسطۀ شهرستان ایلام در دبیرستانهای دخترانۀ شاهد آلیاسین و ولایت در سال تحصیلی 94- 95 بود که از طریق نمونهگیری در دسترس از بین دبیرستانهای سطح شهر ایلام انتخاب شد. اطلاعات از طریق پرسشنامۀ استاندارد «میزان آگاهی از مسائل و مشکلات بلوغ» (شیرزادی و همکاران، 1391) و برنامۀ مداخلهگر آگاهی از بلوغ جمعآوری شد. یافتهها نشان میدهد که تفاوت میزان آگاهی دانشآموزان دختر مقطع متوسطۀ شهر ایلام در زمینۀ بلوغ، قبل و بعد از آموزش از لحاظ آماری در سطح 01/.>p معنادار است؛ به عبارت دیگر، چون مقدار 038/8=F محاسبهشده در درجۀ آزادی 1 و 118 از مقدار جدول بیشتر میباشد، بین میزان آگاهی دانشآموزان دختر مقطع متوسطۀ شهر ایلام در زمینۀ بلوغ، قبل و بعد از آموزش، تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج همچنین نشان میدهد که علیرغم تمایل اکثریت دختران به دانش بلوغ، آگاهی و عملکرد آنان در مورد بلوغ و رعایت نکات بهداشتی، ضعیف بوده است. یافتهها همچنین حاکی از آن است که در آموزش مسائل و مشکلات مربوط به دورۀ بلوغ به دختران نباید تنها به مسائل فیزیکی بلوغ اکتفا کرد؛ بلکه توجه به مسائل روانشناختی آنها میتواند بسیار مؤثرتر واقع شود.
https://www.farhangeilam.ir/article_47067_e1056fea3c2231350f261b4343a580c8.pdf
2017-02-19
51
62
بلوغ
قاعدگی
آموزش
نوجوانان
دختر
سکینه
آهونبر
1
LEAD_AUTHOR
فتح الله
محمدیان
2
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی عملکرد شهرداری در چهارچوب حکمروایی خوب و شایستۀ شهری (مورد مطالعه: نواحی شهر ایلام)
روش این پژوهش، با توجه به مؤلفههای مورد بررسی و ماهیت کاربردی آن، توصیفی- تحلیلی میباشد که دادهها و اطلاعات مورد نیاز آن به دو شیوۀ کتابخانهای و میدانی گردآوری شده است. هدف از این پژوهش بررسی عملکرد شهرداری ایلام بر اساس شاخصهای حکمروایی شایسته و خوب شهریاست و محدودۀ جغرافیایی آن، شهر ایلام است که در سرشماری سال 1390 برابر 172 هزار و 213 نفر بوده است. جامعۀ آماری تحقیق نیز 42 هزار و 613 خانوار ساکن شهر ایلام و حجم نمونه 397 نفر سرپرست خانوار بوده است که به روش تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران، انتخاب شدهاند. برای پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ، استفاده شد که مقدار محاسبهشده 86/0 به دست آمد. در این تحقیق، پنج شاخص: مسئولیتپذیری، پاسخگویی، مشارکت، برابری (عدالت)، اثربخشی و کارآمدی، مورد استفاده قرار گرفته است. برای تحلیل دادهها نیز از نرمافزار spss و آزمون T تکنمونهای استفاده شده و ارزشگذاری متغیرها با بهرهمندی از طیف لیکرت صورت گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش، حاکی از آن است که سطح تمام شاخصهای حکمرانی خوب در شهر ایلام، پایینتر از سطح متوسط طیف لیکرت است؛ لذا میتوان گفت که نواحی این شهر از لحاظ این مؤلفهها در سطح نامطلوبی قرار دارند.
https://www.farhangeilam.ir/article_47068_ba9a7de307a7667e66ec7b77fd31a7ea.pdf
2017-02-19
63
81
حکمروایی
حکمروایی خوب شهری
مدیریت شهری
شهرداری
شهر ایلام
محمد
ملکی
m.maleki706@gmail.com
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی عوامل مؤثر بر رشد بانکداری الکترونیک (مورد مطالعه: شعب بانک ملی استان ایلام)
این تحقیق با هدف بررسی عوامل مؤثر بر رشد بانکداری الکترونیک انجام گرفت که روش انجام آن، از لحاظ ماهیت، توصیفی - همبستگی و بر مبنای هدف از نوع کاربردی است. جامعۀ آماری پژوهش، شامل کلیۀ مشتریان شعب بانک ملی استان ایلام بود که تعداد آنها نامحدود است. طبق فرمول کوکران، تعداد 384 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامه بود که روایی آن را استادان متخصص، تأیید کردند. پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ، 89/0 به دست آمد که نشانگر تأیید پایایی آن است. سهولت بهکارگیری، مفید بودن، اعتماد مشتریان، نگرش و هنجارهای ذهنی، از متغیرهای اثرگذار بر بانکداری الکترونیک هستند که با استفاده از تکنیک معادلات ساختاریافته و به کمک نرمافزار LISREL مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که هنجارهای ذهنی (13.09)، سهولت بهکارگیری (12.37)، اعتماد مشتریان (11.94)، مفید بودن (10.92) و نگرش (9.43) بر رشد بانکداری الکترونیکی شعب بانک ملی استان ایلام و گرایش مشتریان به آن، تأثیر معناداری دارند. مجموعۀ عوامل مؤثر بر هنجارهای ذهنی مشتریان نیز در اقدام به انجام رفتار آنان، حائز اهمیت است.
https://www.farhangeilam.ir/article_47073_875bd4129bbb0eab17eac5c823027602.pdf
2017-02-19
82
97
تجارت الکترونیک
بانکداری الکترونیکی
بانک ملی
ایلام
لطیف
امامی
em1185me@gmail.com
1
LEAD_AUTHOR
خدیجه
مهدوی
khadijeh.mahdavi@gmail.com
2
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی عوامل مؤثر بر نگرش دانشجویان نسبت به نابرابریهای جنسیتی (مطالعۀ موردی: شهرستان مهران در سال 1394)
با توجه به اینکه نیمی از نیروی انسانی هر جامعه را زنان تشکیل میدهند، این پژوهش، عوامل مؤثر بر نگرشهای جنسیتی در جامعه را مورد بررسی قرار داده است. نگرش به موضوع جنسیت به عنوان یکی از ویژگیهای مهم اجتماعی - فرهنگی جامعه برای جداسازی معیارهای مردگرایی - زنگرایی و یا سنتی - مدرن به کار برده شده است؛ بدون شک، چگونگی نگرش و طرز تلقی نسبت به زنان به عنوان نیمی از جمعیت جامعه، تمامی کنشها، فرایندها و ساختارهای اجتماعی را در ردههای کلان، میانی و پاییندستی تحت تأثیر قرار میدهد؛ در نتیجه، نگرش به زن و در معنای عمومیتر آن، مقولۀ جنسیت، میتواند روشنگر چگونگی وضعیت دیگر شاخصهای اجتماعی و فرهنگی جامعه نیز باشد. روش پژوهش در این مقاله، اسنادی و پیمایشی (توصیفی - کاربردی) و جامعۀ آماری آن، شامل تمام دانشجویان دانشگاه آزاد، پیامنور و علمی – کاربردی شهرستان مهران است که 400 نفر از آنها با احتساب افت آزمودنی، بر اساس فرمول کوکران، برآورد و از طریق نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب شد. به منظور تبیین موضوع مورد بررسی، در چارچوب نظری این تحقیق، دو نظریۀ ستیز و منابع، مورد استفاده بوده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که بین متغییرهای جنس، تحصیلات، وضعیت تأهل، نگرش والدین، پایگاه اقتصادی - اجتماعی و منزلت شغلی فرد و نگرشهای جنسیتی، رابطه وجود دارد.
https://www.farhangeilam.ir/article_47086_f3fc4dde1df0b54596b8961a4b8da500.pdf
2017-02-19
98
114
دانشجویان
نگرش جنسیتی
نابرابری جنسیتی
سهیلا
ناصری
s.naseri518@gmail.com
1
LEAD_AUTHOR
محبوبه
ناصری
2
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
گونهشناسی خانههای سنتی (مطالعۀ موردی: روستای هلسم- شهرستان چرداول)
معماری بومی روستایی مناطق غربی ایران، در گذر زمان، به آرامی تکامل یافته و دارای بنیانها، مؤلفهها و مبانی نظری مرتبط با ساختار مختص به خود شده است؛ به گونهای که از گزند تهاجم تفکرات به اصطلاح وارداتی، مصون مانده و اصالت و بکر بودن خود را حفظ کرده است؛ از طرفی، روستاهای این مناطق، معماری ویژهای بر اساس نوع توپوگرافی و اقلیم منطقه دارند که در این میان، روستای هلسم در شهرستان چرداول، نمونهای شاخص و دارای اهمیتی ویژه به حساب میآید.
اطلاعات این مقاله که با هدف بررسی و تحلیل گونههای معماری بومی و سنتی روستای هلسم نگاشته شده، با استفاده از مطالعات کتابخانهای و مشاهدات میدانی گردآوری شده است. جامعۀ آماری آن نیز، مشتمل بر 150 بنای مسکونی و 45 خانۀ سنتی است که دارای معماری ارزشمندی هستند. در این پژوهش، ضمن توصیف عوامل شکلدهنده به بافت روستا؛ مانند: اقلیم و وضعیت جغرافیایی؛ عناصر کالبدی، گونهشناسی بناها و فضاهای موجود در آن نیز معرفی شده است؛ همچنین این پژوهش، نشان میدهد که بیشتر بناها در این روستا برای بهرهگیری از تابش آفتاب در فصل زمستان، جهتی رو به جنوب دارند و معابر نیز در جهتی شرقی - غربی شکل گرفتهاند؛ همچنین در بافت روستای هلسم دو گونه معماری؛ شامل: خانههای طارمهدار (در دو نوعِ دو و چند اتاقه) و خانههای فاقد طارمه یا دوطبقه وجود دارد. فضاهای سکونتی و خدماتی در خانههای طارمهدار، دور از هم؛ ولی در یک سطح ایجاد شده است؛ اما فضای مسکونی در خانههای فاقد طارمه، به دلیل توپوگرافی دامنۀ کوه؛ همچنین بهرهمندی از گرمای ناشی از وجود حیوانات در طبقۀ همکف، بر روی طویله قرار گرفته است. در این میان، خانههای طارمهدار چند اتاقه با 64٪ (بیشترین)، خانههای طارمهدار دو اتاقۀ فاقد نشیمن با 27٪ و خانههای فاقد طارمه با 9٪ (کمترین)، بافت سنتی روستا را تشکیل میدهند.
https://www.farhangeilam.ir/article_47089_f6e9085eec91ae4dab41295c5c3d551d.pdf
2017-02-19
115
133
شهرستان چرداول
روستای هلسم
معماری روستایی
گونهشناسی
مسعود
رضایی
memar_1983@yahoo.com
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی میزان عملکرد رسانههای جمعی بر فرهنگسازی ارزشهای زیستمحیطی از دیدگاه فرهنگیان منطقۀ دهلران
زمینه و هدف: امروزه رسانههای جمعی به عنوان مهمترین رکن ارتقای دانش جامعه، نقش بیبدیلی در جلب توجه افکار عمومی در جهت بسط و فرهنگسازی ارزشهای زیستمحیطی دارند. هدف این پژوهش ارزیابی میزان عملکرد رسانههای جمعی بر فرهنگسازی در مورد ارزشهای زیستمحیطی از دیدگاه فرهنگیان منطقۀ دهلران است.
روش بررسی: این تحقیق با استفاده از روش توصیفی - پیمایشی انجام شده است که جامعۀ آماری آن شامل 881 نفر از فرهنگیان منطقۀ دهلران در سال 94-1393 میباشد. حجم نمونه نیز با استفاده از جدول مورگان و کرجسی، 267 نفر تعیین شد و با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای، 134 مرد و 133 زن انتخاب گردید. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامۀ محققساخته بود. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه نیز با استفاده از نظر جمعی از کارشناسان عضو انجمن محیط زیست و متخصصان مباحث زیستمحیطی در مدارس به دست آمد و پایایی آن، توسط یک نمونۀ تصادفی 30 نفره با روش آلفای کرونباخ، 84/0 محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل در بخش آمار استنباطی از آزمون آزمون کولموگروف اسمیرنف و آزمون دو جملهای (نسبتها) استفاده شده است.
یافتهها: نتایج به دست آمده نشان میدهد که به طور کلی، از دیدگاه فرهنگیان منطقۀ دهلران، میزان عملکرد رسانههای جمعی بر نهادینه کردن ارزشهای زیستمحیطی در سطح پایینی قرار دارد.
نتیجهگیری: رسانههای جمعی باعث فرهنگسازی در مورد ارزشهای زیستمحیطی در بین فرهنگیان منطقۀ دهلران نمیشوند؛ بنابراین لازم است که مسئولان و دستاندرکاران با بهرهگیری از ظرفیت همۀ رسانههای جمعی، اقدامات لازم را برای بهبود عملکرد خود در راستای فرهنگسازی ارزشهای زیستمحیطی در بین فرهنگیان منطقۀ دهلران به عمل آورند.
https://www.farhangeilam.ir/article_47092_9e04fb249e559618ac87adcbb0848856.pdf
2017-02-19
133
145
رسانههای جمعی
ارزشهای زیستمحیطی
فرهنگیان
دهلران
احمد
ملکی پور
malekipour@ut.ac.ir
1
LEAD_AUTHOR
موسی
ملکی پور
mp.8887@gmail.com
2
AUTHOR
جمال
معمر حور
3
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
حضور در مسجد و ارزشهای اسلامی در بین جوانان استان ایلام (با تأکید بر شهادتطلبی و ایثارگری)
پژوهش حاضر به بررسی چگونگی تأثیر مساجد بر ارزشهای اسلامی با تأکید بر شهادتطلبی و ایثارگری پرداخته است. روش انجام آن نیز کیفی و استفاده از مصاحبۀ گروههای متمرکز بوده است. شیوۀ نمونهگیری در روش کیفی، نظری است. در این شیوه، حجم نمونه از پیش، تعیین نمیشود و از طریق اشباع دادهها به دست میآید که در این پژوهش، با توجه به تکرار دادهها به 30 نفر رسید. ابزار گردآوری اطلاعات در این روش، مصاحبه با گروههای متمرکز بود. گروهها بر اساس ویژگیهای جمعیتشناختی همچون: سن، شغل، جنسیت و تحصیلات تفکیک شدند که در طی چهار مصاحبه به انجام رسید. برای رسیدن به معیار قابلیت اعتماد از تکنیک اعتباریابی و تأیید کلیات یافتهها توسط اعضا استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها نیز با استفاده از نظریۀ زمینهای (GT) بود و با اجرای مراحل کدگذاری باز، محوری و گزینشی به ترتیب 35 مفهوم اولیه، 8 مقولۀ عمده و 3 مقوله هستۀ نهایی از دادههای کیفی استخراج شد. مقولات عمدۀ مستخرج از دادههای کیفی نیز علاوه بر اشاره به نقش تهاجم فرهنگی در کاهش گرایش به حضور در مساجد، به نقش تبلیغات رسانهای، مسئولان و ائمۀ جماعت، افزایش دانش و آگاهی دینی و ... در افزایش گرایش به حضور در مساجد تأکید نمود؛ همچنین نتایج حاکی از آن بود که حضور در مساجد، موجب تقویت روحیۀ خودسازی، شهادتطلبی و ایثارگری و گرایش به رفتارهای اسلامی؛ همچون: امر به معروف و نهی از منکر، عبادت، جهاد در راه خدا، اخلاص، فداکاری، دعا و نیایش و ... میشود.
https://www.farhangeilam.ir/article_47097_4e95a6b0fd0ceb159336610dc36ee274.pdf
2017-02-19
146
165
ایثارگری
شهادت طلبی
نظریۀ زمینه ای
گروه های متمرکز
مسجد
ایلام
اسماعیل
جهانبخش
1
AUTHOR
میثم
قدسی
ghodsymeysam@yahoo.com
2
LEAD_AUTHOR
بهروز
سپیدنامه
bsepid@yahoo.com
3
AUTHOR